ΨΩΡΙΑΣΗ
H ψωρίαση προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «ψώρος» που σημαίνει λέπι.
Η ψωρίαση εμφανίζεται με έντονα δερματικές εκδηλώσεις, οι οποίες αρκετές φορές βρίσκονται σε εμφανή σημεία και οδηγούν σε μία αντιαισθητική εικόνα. Για αυτό πολλές φορές αντιμετωπίζονται με φόβο από τους ασθενείς.
Η ψωρίαση πολλαπλασιάζει τα κύτταρα του δέρματος σε ρυθμό γρηγορότερο από ότι φυσιολογικά γιαυτό αθροίζονται και δημιουργούν τις ψωριασικές πλάκες.
Η ψωρίαση είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια που μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς, ανοσολογικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς παράγοντες.
Η ψωρίαση προκαλεί κνησμό στο 60-70% των περιπτώσεων, δεν είναι κολλητική, δεν προκαλείται από αλλεργία και οφείλεται σε γενετική ή κληρονομική προδιάθεση. Περίπου το 1/3 των πασχόντων έχουν στην οικογένειά τους κάποιον ασθενή. Άλλοι παράγοντες κινδύνου ψωρίασης είναι το κάπνισμα, η έκθεση στον ήλιο, οι εναλλαγές των εποχών, κάποια φάρμακα κυρίως αντιυπερτασικά, καθώς επίσης και το άγχος, ο αλκοολισμός.
Η ψωρίαση είναι μια χρονίως υποτροπιάζουσα κληρονομική, φλεγμονώδης συστηματική νόσος η οποία προσβάλει κατά κύριο λόγο το δέρμα και τα εξαρτήματα του.
Η ψωρίαση προσβάλει και τα δύο φύλα με την ίδια συχνότητα, εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά κυρίως γύρω στο 20ο και 60ο έτος της ηλικίας.
Η ψωρίαση προσβάλλει περίπου το 2% του πληθυσμού.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η ψωρίαση προκαλεί ερυθηματολεπιδώδεις βλατίδες ή πλάκες διαφόρου σχήματος και μεγέθους, σαφή αφορισμό, παχέα, ξηρά και εύθρυπτα λέπια.
Η ψωρίαση έχει ως θέσεις εντοπίσεως της νόσου τους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής, η οσφυοιερά χώρα, τον ομφαλό, τις παλάμες,τα πέλματα καθώς και τα γεννητικά όργανα.
Η ψωρίαση έχει ως συχνότερη μορφή της την κατά πλάκας ψωρίαση και τη σταγονοειδή ψωρίαση. Oι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν υφέσεις και εξάρσεις ή ακόμη περνούν και πολύ μεγάλα διαστήματα της ζωής τους χωρίς κλινικές εκδηλώσεις.
Η ψωρίαση έχει 5 βασικούς τύπους κατά του οποίους εκδηλώνεται
-
Η ψωρίαση κατά πλάκας
-
Η Σταγονοειδής Ψωρίαση
-
Η Ανάστροφη Ψωρίαση
-
Η Φλυκταινώδης Ψωρίαση
-
Η Ερυθροδερμική Ψωρίαση
-
Ψωρίαση Νυχιών
-
Ψωριασική Αρθρίτιδα
Άλλοι τύποι ψωρίασης ανάλογα με την εντόπιση είναι:
-
Ψωρίαση ονύχων
-
Ψωριασική αρθρίτιδα
-
Ψωρίαση τριχωτού κεφαλής
-
Ψωρίαση στα γεννητικά όργανα
-
Ψωρίαση στο πρόσωπο
Κλινικό στάδιο Οξείας ταχέως εξελισσόμενης ψωρίασης:
Η ψωρίαση στο στάδιο αυτό έχει σταγονοειδή μορφή και καταλαμβάνει σταδιακά όλο το σώμα.
Κλινικό στάδιο Χρόνιας προοδευτικής ψωρίασης:
Η ψωρίαση κατά πλάκας αποτελεί την πιο κοινή μορφή ψωρίασης όπου τα συμπτώματα μπορεί να παραμένουν για χρόνια σταθερά και να εξελίσσονται πολύ αργά.
Κλινικό στάδιο Χρόνιας σταθερής ψωρίασης:
Η ψωρίαση σε αυτό το στάδιο έχει βλάβες οι οποίες παραμένουν στάσιμες, δεν αυξάνονται σε μέγεθος, έχουν θαμπό κόκκινο χρώμα και παραμένουν σταθερές.
Κλινικό στάδιο Χρόνιας φθίνουσας ψωρίασης:
Σε αυτό το στάδιο, συνήθως μετά τη θεραπεία της ψωρίασης, οι πλάκες μικραίνουν, το χρώμα τους γίνεται θαμπό κόκκινο και σταδιακά εξασθενούν.
Ήπια:
Η ψωρίαση χαρακτηρίζεται ως ήπια όταν περιορίζεται σε λιγότερο από 5% της επιφάνειας του σώματος. Οι ασθενείς μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τα συμπτώματα, ενώ η ποιότητα ζωής τους δεν επηρεάζεται και ίσως δεν χρειαστεί θεραπεία.
Μέτρια:
Η ψωρίαση η οποία καλύπτει το 2-10% της επιφάνειας του σώματος. Η ποιότητα ζωής του ασθενούς δεν επηρεάζεται και απαιτείται κυρίως τοπική φαρμακευτική αγωγή.
Βαριά:
Η ψωρίαση η οποία καλύπτει πάνω από το 10% της επιφάνειας του σώματος. Η ψωρίαση αυτή επηρεάζει την ποιότητα ζωής, και οι ασθενείς θα πρέπει να αναζητήσουν συστηματική θεραπεία.
ΜΠΟΡΕΙ Η ΨΩΡΙΑΣΗ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ Κ ΑΛΛΑ ΟΡΓΑΝΑ;
Η ψωρίαση εκτός από το δέρμα το οποίο επηρεάζει , είναι μια νόσος η οποία έχει συχνά και συστηματικές αλλοιώσεις.
Η ψωρίαση αφορά κυρίως τις αρθρώσεις προκαλώντας ψωριασική αρθρίτιδα, το πεπτικό σύστημα, το καρδιαγγειακό σύστημα με αυξημένη επίπωση καρδιαγγειακής νόσου , τους οφθαλμούς αλλά και τους νεφρούς.
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ
Η ψωρίαση,ανεξάρτητα από την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας, απαιτεί την αποφυγή συγκεκριμένων εκλυτικών παραγόντων της νόσου, όπως της αιθανόλης,της νικοτίνης, του ψυχικού stress, την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία λοιμώξεων,την αποφυγή λήψεως ψωριασιογόνων φαρμάκων και κυρίως την αποφυγή εκλυτικών παραγόντων του φαινομένου Koebner.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ
Ψωρίαση και διαθέσιμοι μέθοδοι αντιμετώπισης της:
Τοπικά Κορτικοστεροειδή
Αποτελούν συχνά αρχική θεραπεία μικρών περιοχών, ήπιας ή μέτριας έκτασης, μειώνοντας το ρυθμό ανάπτυξης των δερματικών κυττάρων και περιορίζοντας τη φλεγμονή και τον κνησμό. Διακρίνονται σε ήπια και σε ισχυρά, με τη χρήση των δεύτερων να πρέπει να γίνεται με μέτρο και αποφεύγοντας τις ευαίσθητες περιοχές, όπως είναι τα βλέφαρα, το πρόσωπο και τα γεννητικά όργανα. Τα ισχυρά χρησιμοποιούνται κυρίως σε λιγότερο ευαίσθητες περιοχές, όπως είναι οι αγκώνες και τα γόνατα, ενώ τα ήπια χρησιμοποιούνται στο πρόσωπο, στις μασχάλες ή στη βουβωνική χώρα.
Συχνά οι τοπικές φαρμακευτικές αυτές ουσίες συνδυάζονται και με τοπικά κερατολυτικά, ώστε να μειωθεί το πάχος της πλάκας.
Φωτοθεραπεία
Συνιστάται στην έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία από τεχνητές πηγές, με ή χωρίς ταυτόχρονη φαρμακευτική αγωγή που αυξάνει την ευαισθησία του δέρματος στο φως. Το φως μειώνει τη φλεγμονή, προκαλεί τοπική ανοσοκαταστολή και συμβάλλει στην εξάλειψη ή τον περιορισμό της ψωρίασης. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει τη συστηματική έκθεση στο ηλιακό φως ή τη θεραπεία με τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση μέτριας ή σοβαρής ψωρίασης. Υπάρχουν 2 είδη φωτοθεραπείας, η φωτοθεραπεία με Υπεριώδη Ακτινοβολία Β (UVB) και η φωτοθεραπεία PUVA. Η φωτοθεραπεία UVB υπάρχει και στο φυσικό και στο τεχνητό φως και βοηθά στην επιβράδυνση του υπερπολλαπλασιασμού των δερματικών κυττάρων στις προσβεβλημένες περιοχές. Η φωτοθεραπεία PUVA βασίζεται στην υπεριώδη ακτινοβολία Α.
Θεραπεία με Laser Excimer
Αυτή η μορφή θεραπείας της ψωρίασης χρησιμοποιεί εντοπισμένες δέσμες laser φωτός ώστε να ελέγξει ήπιες και μέτριες μορφές ψωρίασης χωρίς να βλάψει την υγιή γύρω περιοχή. Το Excimer laser παράγει υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB) συγκεκριμένου μήκους κύματος (308 nm) απευθείας στην πάσχουσα περιοχή. Δεν έρχεται σε επαφή με το υγιές δέρμα, και γι’ αυτό μειώνεται ο κίνδυνος έκθεσης σε υπεριώδη ακτινοβολία. Έχει αντίστοιχη αποτελεσματικότητα με την παραδοσιακή φωτοθεραπεία, αλλά χρειάζονται λιγότερες συνεδρίες, καθώς το φως είναι δυνατότερο και εισχωρεί βαθύτερα στο δέρμα.
Χρήση Βιολογικών παραγόντων
Προτιμάται σε σοβαρές μορφές της νόσου, όταν οι κλασικές θεραπείες έχουν αποτύχει ή υπάρχει αντένδειξη για τη χορήγησή τους ή υπάρχει κίνδυνος αυξημένης τοξικότητας από τη χρήση τους και αν η ψωρίαση επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου. Η χρήση βιολογικών παραγόντων έχει πιο εξειδικευμένη δράση για αυτό και θεωρείται στοχευμένη θεραπεία. Πριν από τη χορήγηση οποιουδήποτε βιολογικού παράγοντα πρέπει να πραγματοποιηθεί κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος, καθώς και ο απαραίτητος εμβολιαστικός προγραμματισμός για γρίπη ή οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί. Η χρήση βιολογικών παραγόντων έχει αποτελεσματική δράση κυρίως στην καταπολέμηση εκτεταμένων μορφών της νόσου και της ψωριασικής αρθρίτιδας.
Η ψωρίαση έχει ως θεραπεία της αρχικά την εφαρμογή κερατολυτικής αγωγής η οποία απομακρύνει τα λέπια και βοηθάει στην διείσδυση των τοπικών αντιψωριασικών φαρμάκων.Οι ενυδατικοί παράγοντες είναι ιδιαίτερα πολύτιμοι τόσο στην έναρξη όσο και στην πορεία της θεραπείας.Η ψωρίαση έχει ως φάρμακα πρώτης γραμμής την ανθραλίνη και την καλσιποτριόλη ενώ η τοπική εφαρμογή κορτιζόνης πρέπει να αποφεύγεται.
Η ψωρίαση σε πιο σοβαρές της περιπτώσεις απαιτεί συστηματικές θεραπείες. Στην πρώτη γραμμή η ασιτρετίνη, ενναλακτικά η μεθοτρεξάτη και η κυκλοσπορίνη, ενώ τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται και βιολογικοί παράγοντες.
Η ψωρίαση επηρεάζεται σημαντικά και από την ψυχοσύνθεση των ασθενών. Για το λόγο αυτό η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών με ψωρίαση και η ενθάρρυνση τους να συνεχίσουν τη θεραπεία γιατί πλέον υπάρχει λύση αρκεί να συμβουλευτούν έναν έμπειρο δερματολόγο ο οποίος θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τη νόσο.
Αν πάσχω από ψωρίαση κινδυνεύω να προσβληθώ και από άλλες ασθένειες;
Οι πάσχοντες από ψωρίαση και ειδικά εάν είναι βαριάς μορφής, μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης άλλων σοβαρών ασθενειών, όπως καρδιοαγγειακά προβλήματα, υπέρταση, παχυσαρκία, διαβήτη, έμφραγμα, κατάθλιψη και πρόωρο θάνατο. Μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο αν συμβουλευτείτε τον Δερματολόγο σας και ακολουθήσετε την κατάλληλη θεραπεία μόλις εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα
Είναι κολλητική η ψωρίαση;
Η ψωρίαση δεν είναι κολλητική και δεν μεταδίδεται, καθώς δεν πρόκειται για μολυσματική νόσο. Πολλοί λανθασμένα πιστεύουν ότι η ψωρίαση είναι κολλητική γιατί την συγχέουν με την ψώρα που όμως οφείλεται σε παράσιτο του δέρματος και δεν έχει καμία σχέση με την ψωρίαση.
