ΠΑΝΑΔΕΣ

ΠΑΝΑΔΕΣ

Η εμφάνιση των Πανάδων – Κηλίδων οφείλεται σε δυσλειτουργία των μελανινοκυττάρων της επιδερμίδας, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής μελανίνης.

Μελανίνη | Τι είναι

Η μελανίνη είναι μία οικογένεια χρωστικών του δέρματος και παράγεται από το αμινοξύ τυροσίνη. Υπάρχουν 3 βασικοί τύποι μελανίνης, η ευμελανίνη, η φαιομελανίνη και η νευρομελανίνη. Η μελανίνη παράγεται σε εξειδικευμένα κύτταρα της επιδερμίδας, που ονομάζονται μελανινοκύτταρα. Τα μελανινοκύτταρα βρίσκονται ανάμεσα στα κύτταρα της βασικής στιβάδας της επιδερμίδας και προέρχονται από κύτταρα της νευρικής ακρολοφίας. Η ευμελανίνη που παράγουν είναι μία έντονα καστανόχρωμη χρωστική στην οποία οφείλεται το σκούρο χρώμα του δέρματος και των τριχών. Η φαιομελανίνη είναι συστατικό των κόκκινων τριχών. Όσο πιο υψηλά είναι τα επίπεδα μελανίνης στον οργανισμό, τόσο πιο σκούρο το χρώμα του δέρματος. Παράλληλα, η μελανίνη προστατεύει το δέρμα από την επιβλαβή ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα την προστασία από τον καρκίνο του δέρματος.

Τυχόν ανωμαλίες στα μελανινοκύτταρα και κατ’ επέκταση στην παραγωγή μελανίνης οδηγούν στην εμφάνιση χαρακτηριστικών δυσχρωμιών στην επιφάνεια του δέρματος, στην εμφάνιση δηλαδή πανάδων και κηλίδων.

Οι Κηλίδες και Πανάδες ανήκουν στην κατηγορία των υπερμελαγχρωματικών δερματικών αλλοιώσεων και εμφανίζουν αρκετές ομοιότητες με τους σπίλους (ελιές) στην κλινική τους εικόνα, χωρίς ωστόσο να έχουν τον ίδιο μηχανισμό ανάπτυξης.

Οι πανάδες πρέπει να εξετάζονται από κάποιον έμπειρο Κλινικό Δερματολόγο, ώστε να τίθεται με σαφήνεια η διάγνωση που θα καθορίσει τη μετέπειτα θεραπεία. Αποτελούν ένα αισθητικό πρόβλημα, το οποίο ταλαιπωρεί άντρες και γυναίκες.

Πανάδες | Τι είναι

Οι πανάδες είναι δερματικές βλάβες, καφέ χρώματος, μεγέθους μεγαλύτερου από τις κηλίδες και σχήματος ασαφώς περιγεγραμμένου. Ο όρος χλόασμα χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει το μέλασμα.

Οι πανάδες είναι μία επίκτητη υπερμελάγχρωση του δέρματος και προκαλούνται κυρίως από τη χρόνια και αθροιστική έκθεση στον ήλιο.

Οι πανάδες αποτελούν πολύ κοινές βλάβες του δέρματος και εμφανίζονται εντονότερα σε γυναίκες με σκουρόχρωμη επιδερμίδα.

Οι πανάδες αν και υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν και σε άντρες, οι πανάδες εμφανίζονται ως επί το πλείστον στις γυναίκες 9 φορές συχνότερα από τους άνδρες.

Οι πανάδες εμφανίζονται συχνότερα σε σκουρόχρωμες επιδερμίδες συμβαίνει διότι σε αυτές τις επιδερμίδες διεγείρονται πιο εύκολα τα μελανινοκύτταρα, τα κύτταρα δηλαδή που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή μελανίνης.

Οι πανάδες εμφανίζονται αιφνίδια μετά από κάποια ορμονική διαταραχή, λήψη ή τοπική εφαρμογή φαρμάκων που αυξάνουν την φωτοευαισθησία δέρματος καθώς και κατά την εγκυμοσύνη.

Οι πανάδες γίνονται εντονότερες με την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ το φθινόπωρο/χειμώνα υποστρέφουν ή εξαφανίζονται πλήρως.

Οι πανάδες εντοπίζονται συνήθως σε περιοχές όπως το πρόσωπο, το μέτωπο, το άνω χείλος, τα ζυγωματικά και τις παρειές.

Πανάδες | Αίτια εμφάνισης

Οι πανάδες σε γυναίκες που έχουν γενετική προδιάθεση, μπορεί να επιταχυνθεί λόγω ορμονικών προβλημάτων, όπως π.χ. λόγω πολυκυστικών ωοθηκών, ή λόγω χρήσης αντισυλληπτικών.

Οι πανάδες συχνάεμφανίζονται λόγω κληρονομικής προδιάθεσης ή λόγω γενετικών παραγόντων.

Οι πανάδες εμφανίζονται συχνά στο πρόσωπο και είναι αρκετά ενοχλητικές και αντιαισθητικές. Αυτό συμβαίνει διότι η περιοχή του προσώπου εκτίθεται καθημερινά, ανεξαρτήτως εποχής, σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, κυρίως σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία.

Οι πανάδες στο σώμα δημιουργούνται κυρίως το καλοκαίρι με προφανή αιτία την αυξημένη παραγωγή μελανίνης.

Μερικοί ακόμη παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση πανάδων είναι:

Κακή διατροφή, φτωχή σε φρούτα και λαχανικά

Δερματικές λοιμώξεις

Προβλήματα στο ήπαρ

Αφυδάτωση του δέρματος

Έγκαυμα

Άγχος

Κάπνισμα και αλκοόλ

Χρήση καλλυντικών που μπορεί να προκαλέσουν πανάδες, κυρίως αυτά που περιέχουν άρωμα

Οι πανάδες που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της κύησης ονομάζονται και «μάσκα της εγκυμοσύνης» και εμφανίζονται λόγω αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων και μελανινοτρόπου ορμόνης.

Οι πανάδες αποτελούν αρκετά συχνό δερματικό φαινόμενο.

Οι πανάδες που εμφανίζονται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνήθως εξαφανίζονται μόνες τους μερικούς μήνες μετά τον τοκετό. Αν οι πανάδες παραμείνουν για αρκετό χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό, τότε ενδέχεται να πληθύνουν ή να επιδεινωθούν. Οι πανάδες πρέπει να σημειωθεί πως δεν αποτελούν δερματική πάθηση, αλλά είναι ένα πρόβλημα κυρίως αισθητικής φύσεως.

Τύποι Πανάδων

Διακρίνονται 4 τύποι πανάδων:

Επιδερμικός: η βλάβη περιορίζεται στην επιφάνεια του δέρματος και έχει καφέ χρωματισμό. Οφείλεται σε περίσσια μελανίνης στις επιφανειακές στιβάδες του δέρματος. Εμφανίζει αρκετά καλή απόκριση στη θεραπεία.

Δερματικός: η βλάβη έχει μεγάλο βάθος, με ασαφή όρια και χρώμα σχεδόν μαύρο. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία μελανοφάγων -κύτταρα που «τρώνε» τη μελανίνη- στο δέρμα. Έχει σχετικά καλή απόκριση στη θεραπεία.

Μικτός: η βλάβη έχει ενδιάμεσο βάθος, με ασαφή όρια και σκούρο καφέ χρωματισμό. Αποτελεί συνδυασμό του επιδερμικού και του δερματικού τύπου. Ο μικτός τύπος πανάδων ανταποκρίνεται δυσκολότερα στη θεραπεία.

Ακαθόριστος τύπος: έχει μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης σε σκουρόχρωμες επιδερμίδες.

Οι πανάδες μπορούν να διαγνωστούν εύκολα, ακόμα και με ένα έμπειρο γυμνό μάτι, λόγω των χαρακτηριστικών καφέ κηλίδων που εμφανίζονται στο πρόσωπο. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των πανάδων συνιστάται πρώτα να γίνεται προσδιορισμός της ακριβούς αιτίας που προκάλεσε την εμφάνισή τους εξαρχής, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται καταλλήλως.

Κηλίδες | Τι είναι

Με τον όρο Κηλίδες αποκαλούμε καλοήθεις χρωματικές αλλοιώσεις του δέρματος, ανοιχτόχρωμες ή σκούρες, που εμφανίζονται σταδιακά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και είναι συνήθως αποτέλεσμα φυσιολογικής ή πρόωρης γήρανσης του δέρματος που οφείλεται στον σύγχρονο τρόπο ζωής και κυρίως στη χρόνια έκθεση στον ήλιο. Εμφανίζονται σε περιοχές όπως το πρόσωπο, τα χέρια, το ντεκολτέ και παρουσιάζουν την τάση για πολλαπλασιασμό και αύξηση του μεγέθους τους, που αρχικά δεν ξεπερνά τα 2-3 εκατοστά. Με το πέρασμα των χρόνων επέρχεται η φυσιολογική γήρανση της επιδερμίδας η οποία μπορεί να επιταχυνθεί όταν το άτομο έχει εκτεθεί στην ηλιακή ακτινοβολία (φωτογήρανση). Τα σημάδια τόσο της φυσιολογικής γήρανση,ς όσο και της φωτογήρανσης περιλαμβάνουν λέπτυνση του δέρματος, ευρυαγγείες, αιμαγγειώματα, ελάστωση και εμφάνιση κηλίδων, οι λεγόμενες «κηλίδες γήρατος».

Οι κηλίδες αυτές γίνονται εύκολα ορατές και οδηγούν πολλές φορές σε ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών. Οι κηλίδες δεν έχει αποδειχθεί πως έχουν κίνδυνο εξαλλαγής, αλλά η ύπαρξή τους μερικές φορές δυσχεραίνει την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Για αυτό το λόγο, αλλά και για αισθητικούς λόγους συνιστάται η θεραπεία τους

Κηλίδες | Κατηγορίες

Οι κηλίδες χωρίζονται σε 4 κατηγορίες:

• Κηλίδες που οφείλονται στον ήλιο

• Κηλίδες που οφείλονται σε ορμονικές αλλαγές (π.χ. εγκυμοσύνη)

• Κηλίδες που οφείλονται στο γήρας

• Κηλίδες που οφείλονται σε καλλυντικά ή φαρμακευτικά προϊόντα

Πανάδες & Κηλίδες – Αντιμετώπιση

Για την σωστή αντιμετώπιση των Πανάδων – Κηλίδων πρέπει πρώτα να γίνει σωστός έλεγχος της επιδερμίδας, έτσι ώστε να επιβεβαιωθεί η αιτία τους. Ακόμη, πρέπει να γίνει αντιληπτός ο λόγος εμφάνισής τους, έτσι ώστε να αποκλειστούν άλλα, σοβαρότερα αίτια. Ο εξειδικευμένος Ιατρός Δερματολόγος είναι σε θέση να κάνει σωστή διάγνωση και να προτείνει κατάλληλη θεραπεία για την αντιμετώπιση και εξάλειψη των Πανάδων – Κηλίδων.

Ανάλογα με τον τύπο τους, οι Πανάδες-Κηλίδες μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με:

• CO2 Fractional Laser

• Κρυοθεραπεία ή Κρυοχειρουργική με υγρό άζωτο

• Δερμοαπόξεση με μικροκρυστάλλους

• Χημικό Peeling

• CO2 Laser

• Εφαρμογή τοπικών σκευασμάτων λευκαντικών ουσιών όπως η υδροκινόνη, vitamin C, κορτικοστεροειδή

Κατά την εφαρμογή Χημικού Peeling για την αντιμετώπιση των πανάδων – κηλίδων χρησιμοποιούνται χημικά διαλύματα με απολεπιστική δράση και έντονες αποχρωματιστικές ιδιότητες. Συνιστάται έναρξη της θεραπείας μετά το πέρας της καλοκαιρινής περιόδου. Η απολέπιση βοηθά το δέρμα να απαλλαγεί από τα νεκρά κύτταρα που βρίσκονται στην ανώτερη στιβάδα της επιδερμίδας, και έτσι, οποιαδήποτε θεραπεία μετά εισχωρεί βαθύτερα και επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα.

Η εφαρμογή τοπικών σκευασμάτων λευκαντικών ουσιών για την αντιμετώπιση των πανάδων – κηλίδων θεωρείται αρκετά ασφαλής λύση, ωστόσο πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Δεν οδηγεί σε άμεσα και πλήρη αποτελέσματα, αλλά οδηγούν σε σταδιακό αποχρωματισμό των πανάδων-κηλίδων, ώσπου να μην είναι πια τόσο ορατές.

Η αντιμετώπιση των πανάδων – κηλίδων με Κρυοθεραπεία ή Κρυοχειρουργική, αν και είναι παλαιότερη μέθοδος, εξακολουθεί να εφαρμόζεται. Με την κρυοθεραπεία, εφαρμόζεται τοπικά υγρό άζωτο με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του δέρματος να μειώνεται, προκαλώντας καταστροφή των παθολογικών ιστών. Το ψύχος δημιουργεί τοπική αγγειοσυστολή και νέκρωση στο σημείο που εφαρμόζεται.

Η Δερμοαπόξεση με μικροκρυστάλλους εφαρμόζεται με επιτυχία σε περιπτώσεις αντιμετώπισης πανάδων-κηλίδων και χρειάζεται τουλάχιστον 8-10 συνεδρίες για να υπάρξουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Οι μικροκρύσταλλοι εκτοξεύονται και αναρροφώνται από μία ειδική συσκευή και απομακρύνουν τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας. Αποτελεί μία απλή και ανώδυνη θεραπεία, που επιτρέπει στον ασθενή να επιστρέψει άμεσα στην εργασία του, χωρίς να αφήνει αίσθημα πόνου ή ερεθισμούς.

Κηλίδες – Πανάδες | Αντιμετώπιση

Οι πανάδες αντιμετωπίζονται συχνότερα με τη χρήση CO2 Fractional Laser. H μέθοδος αυτή είναι εξαιρετικά ασφαλής και δίνει ορατά αποτελέσματα σε λίγες μόνο συνεδρίες. Με το CO2 Fractional Laser μπορούμε να επέμβουμε τοπικά, σε πολύ μικρά σημεία του δέρματος και να επιτύχουμε βαθιά διείσδυση. Έτσι, αποφεύγεται η επίδραση του Laser στα σημεία που δεν απαιτείται θεραπεία. Ουσιαστικά, το laser στοχεύει σε ένα πολύ συγκεκριμένο σημείο και εκπέμπεται ακριβής δόση ενέργειας φωτός, στοχεύοντας στην εξάλειψη των υπερμελαγχρωματικών περιοχών. Μετά τη θεραπεία ενδέχεται να υπάρξει ήπιος ερεθισμός στην περιοχή, ο οποίος εξαφανίζεται μόνος του μετά από 1-2 μέρες.

Κηλίδες – Πανάδες | Συχνές Ερωτήσεις

• Μπορώ να ακολουθήσω θεραπεία κατά των πανάδων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Συνιστάται οι έγκυες γυναίκες, καθώς επίσης και οι μητέρες που βρίσκονται στο στάδιο του θηλασμού, να μην ακολουθούν θεραπείες κατά των πανάδων, καθώς η μεταβολή των ορμονών που υπάρχει στην κύηση μπορεί να επιδεινώσει τις ήδη υπάρχουσες κηλίδες – πανάδες και η θεραπεία να μην έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Αυτό που επιβάλλεται σίγουρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας είναι η χρήση αντηλιακού υψηλού δείκτη προκειμένου να μην επιδεινωθούν οι κηλίδες και το μέλασμα και να μην εμφανιστούν καινούριες.

Ποιες είναι οι κύριες αιτίες εμφάνισης πανάδων;

Στα πιθανά αίτια εμφάνισης πανάδων περιλαμβάνονται η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, η έλλειψη σιδήρου, μαγνησίου ή βιταμίνης C, η αφυδάτωση του δέρματος, τραυματισμοί του δέρματος, καθώς επίσης και κληρονομικά αίτια. Οι ορμονικές μεταβολές της κύησης, καθώς και η λήψη αντισυλληπτικών μπορεί επίσης να αποτελούν εκλυτικά αίτια εμφάνισης κηλίδων – πανάδων και μελάσματος.

Πως μπορώ να προστατευθώ από την εμφάνιση πανάδων;

Η πρόληψη είναι αρκετά δύσκολη και απαιτεί μεγάλη προσοχή και πειθαρχία. Παρόλα αυτά, η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο μπορεί να καθυστερήσει ή σε σπάνιες περιπτώσεις να ανακόψει την εμφάνιση πανάδων. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται χρήση αντηλιακών προϊόντων με υψηλό δείκτη προστασίας.

Είναι εύκολη η αντιμετώπιση των πανάδων;

Οι πανάδες αντιμετωπίζονται σε κάποιες περιπτώσεις γρήγορα και αποτελεσματικά. Ειδικά οι πανάδες επιδερμικού ή μικτού τύπου ανταποκρίνονται στη θεραπεία με μεγάλη επιτυχία. Οι δερματικού τύπου πανάδες, είναι δυσκολότερες στη θεραπεία, αλλά αντιμετωπίζονται εξίσου αποτελεσματικά.

Οι μικτού τύπου είναι συνήθως οι δυσκολότερες στην θεραπεία και απαιτούν συνδυασμό θεραπειών για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος.

Τι πρέπει να αποφύγω μετά τη θεραπεία Laser;

Μετά την εφαρμογή Laser για την αντιμετώπιση των πανάδων – κηλίδων πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο, καθώς και οποιαδήποτε μέθοδος τεχνητού μαυρίσματος.

Ενυδατικές – αναπλαστικές κρέμες και αντηλιακά προϊόντα είναι απαραίτητα μετά τη θεραπεία.